ELÎZ ERKILIÇ'ın haberi

Onlara sokaklarda rastladık çoğu kez, kimi zaman da meydanlarda saz çalıp türkü söylerken. Bazen bozukluklarımızı attık kendileri aralarına topladıkları para kutularına bazen umursamazca bakıp geçtik önlerinden. Özürlü olduğunu belgeleyen beyaz değneklerini kaldırıma çarptığında çıkardığı sesle duyduk yada kırmızı ışıklarda karşıya geçmeye çalışırken gördük. Türkiye'de 700 bin görme engelli yaşıyor. Türkiye Görmezleri Eğitim ve Himaye Derneği ile Altınokta Körler Derneği, Türkiye 'de görme engelliler yararına kurulmuş iki dernek. Finansmanını bağışlarla sağlayan bu iki derneğin amacı da aynı: Görme engellilerin eğitilmesi, rehabilite edilmesi, işyerlerinde yetiştirilmesi, körlüğün önlenmesi ve körlerin sorunları doğrultusunda kamuoyu oluşturulması. 1970 yılında kurulan Türkiye Görmezleri Eğitim ve Himaye Derneği de bu amaçlar doğrultusunda çalışıyor. İstanbul'da 980 üyesi bulunan derneğin ülke genelindeki üye sayısıysa 1560. Ankara, Edirne, Balıkesir, Çanakkale, Malatya, Gaziantep, Batman, Isparta ve Kahramanmaraş olmak üzere dokuz şehirde şubesi bulunan dernek, görme engelli öğrencilere verdiği burslarla, sesli kütüphanesiyle görmezler için yararlı olmaya çalışıyor. Derneğin Başkanvekili Birsen Ermiş bağışlarla kendini finanse eden derneğin gelirlerinin gün geçtikçe azaldığını söylüyor: "Eskiden Türk ekonomisinin durumu bu kadar vahim değildi ve insanlarda yardımlaşma duygusu daha fazlaydı. Emekli bir öğretmen bile maaşından küçük bir parça ayırır, derneğe bağışlardı. Şimdi derneğe yapılan bağışların miktarı çok az." Ermiş, 67 yaşında emekli bir gazeteci. Arkadaşları aracılığıyla bir gün Türkiye Görmezleri Eğitim ve Himaye Derneği'nin toplantısına katılmış. Ermiş, o gün bugündür de dernekte. Ancak dernekte işleri yoğunlaştığı için genel başkanlığı görmezlerden biri olan Ahmet Cantürk'e bırakmış. Derneğin körler yararına çıkardığı Vurgu gazetesinin genel yayın müdürlüğünü yürütüyor. Dernektrkilerin "Birsen Anne"si kendini tamamen derneğe adamış. "Çocuklarım" dediği görme engellilerin sorunlarını,yaşamını ve mücadelelerini anlatırken gözleri doluyor. Türkiye'de yaşayan 700 bin görme engelli insanın temel sorunu işsizlik. Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi gibi okullar dan mezun olan görme engelliler özürleri nedeniyle çoğu zaman iş bulamıyorlar. Görme engellilerin eğer şansları yaver giderse telefon santrallarında memur olarak görev yaptıklarını vurguluyor Ermiş: "Görme engellilerin tek eksikliği T cetveli, uçak, araba ve yat kullanamamaktır. Ama buna karşın onlar çok zeki ve duyarlıdır. özürlerine rağmen hayata sıkı sıkı sarılan bu insanların tek istediği iş. Bu da insanlık tarihinin en doğal hakkı. İnsanların kafasındaki 'sağlam işsizler dururken bir köre neden iş vereyim ki' düşüncesi silinmeli. Körler de insan, onların da yaşamak için çalışmaya ihtiyacı var. Üstelik onlar kendilerine iyilik olsun diye iş verilmesini istemiyorlar ki! Eğitimli ve bilgililer, toplumda görmezlere de yer açılmalı." Türkiye'de yaşayan 700 bin görme engellinin yüzde 20'si yani 140 bini total kör olarak adlandırılan hiç görmeyen insanlar

Gazeteyi yeniden çıkarmak için para bekleyen Vurgu gazetesi ekibi: (Soldan sağa) Ayşe Fehimoğlu, Birsen Ermiş ve Esin Seyitzade...



Görme engelliler için okuma yazmada ölçüt Braille (Kabartma) yazısı.

Türkiye'de körler için açılmış 11 okulda, 1000 civannda öğrenci bulunuyor. Onlar için açılmış kütüphane sayısı ise oldukça az.

Boğaziçi ve Ortadoğu Teknik üniversitelerinde, istanbul Beyazıt Halk Kütüphanesi ve İzmir Halk Kütüphanesi 'nde sesli ve kabartma kütüphane bulunuyor. Görmezler için kurulmuş olan iki dernek de ulusal sesli ve kabartma kütüphanesiyle ulusal düzeyde hizmet veriyor. Kabartma kitapların maliyeti yüksek olduğu için sesli kütüphanenin daha kullanışlı olduğunu söylüyor Ermiş:" Kütüphanemizi eski İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Bedrettın Dalan'ın katkılarıyla oluşturduk. Kadıköy'de bir stüdyomuz var, orada her gün bir kitap kasete okunuyor. Sesli kütüphanemiz çok zengin, her okul kitabını bulmak mümkün. Şimdilerde gündemde olan kitapları da kasete okuyoruz." Derneğin faaliyetleri kütüphane hizmetleri, burs vermek ve muhtaç olanlara yardım etmekle sınırlı değil. Bundan altı ay öncesine kadar da görme engellilerin sesini topluma duyurabilmek için Vurgu gazetesini çıkarıyordu. Ancak dernek artık gazeteye ödenek ayıramıyor. 80 milyon lira bulunamadığı için aylardır yayımlanamayan Vurgu gazetesi, bugünlerde Bakırköy Belediyesi'nin katkılarıyla yayın hayatına kaldığı yerden devam etmeyi bekliyor. Gazetenin yazı kadrosundaki tek profesyonel gazeteci olan Ermiş, "Vurgu'yu çıkarma amacımız, görmezleri topluma tanıtmak ve kabul ettirmekti. İnsanların, körlerin avucuna birkaç kuruş koymalarını değil, onlara ilgi, sevgi ve hak ettikleri yasal haklan vermelerini istiyorduk. Bunu da ancak körlerin acınacak, zavallı insanlar değil zeki, duyarlı ve azimli kişiler olduklarını anlatarak yapabilirdik. Görmezlerin sesi Vurgu'yu böyle düşünceler içinde çıkarmaya başladık. Yaşamasını istiyoruz" diyor.

Vurgu gazetesi, 1991 yılında derneğin himayesinde yayımlanmaya başlamış. Ancak derneğin gelirleri azaldığı için ocak ayından bu yana gazete basılamıyor. Gazetenin zor durumda olduğunu televizyonda katıldığı bir programda anlatınca insanların dikkatini çekmiş. Programdan sonra Ermiş' i arayanlar, "Üzülmenize değmez, 80 milyon nedir ki? " deyip hesap numaralarını almışlar. Ama sonradan ne bankadaki hesaba para yatıran olmuş ne de bir daha arayan. Bakırköy Belediyesi'nin bu durumdan haberi olmuş ve yardım elini uzatacaklarını söylemişler. 1991 'den bu yana aylık çıkarılan gazetenin adının neden Vurgu olduğuna gelince... Ermiş bu konuyu şöyle açıklıyor: "Çünkü biz hep görmezlerin yarım insan olmadığını, onların da toplumun bir üyesi olduğunu daima vurgulamak zorundayız. İnsanların, körlere ikinci sınıf insan muamelesi yapmalarına son vermek ve onları kabul etmelerini sağlamak için çıkarıyoruz bu gazeteyi. O yüzden de adı Vurgu olsun dedik." Vurgu gazetesi, her ay siyah beyaz olarak 5 bin adet basılıp öncelikle derneğin Türkiye genelindeki 1500 üyesinin evine postalanıyormuş. Daha sonrada tüm milletvekillerine, belediye başkanlarına, siyasi partilere ve sivil toplum kuruluşlarına gönderiliyor. Bir kısmı da gönüllüler tarafından sokakta satılmaya çalışıyormuş. 150 bin liraya satılan Vurgu, sekiz sayfa. Gazeteye insanların ilgi göstermediğini söyleyen Ayşe Fehimoğlu da dernekte çalışanlardan. Aynı zamanda Vurgu'nun Kültür Sanat köşesini yazıyor. Ressam Fehimoğlu, derneğe arkadaşıyla beraber bir ziyaret için gelmiş. O gün karşılaştığı Ermiş 'le gazete ve dernek hakkında konuştuklarından çok etkilenerek katılmaya karar vermiş. Gazeteye karşı insanların ilgisizliğinden şikâyetçi. Görmezlerin tek beklediği ise ilgi.

Türkiye'de 700 bin görme engelli yaşıyor. Onlar için hazırlanan bir gazete, "Vurgu", parasızlık yüzünden yayımlanamıyor. Görmezlerin işsizlik sorunu da çözümsüz gibi. Onlar T cetveli, yat ve araba kullanmak dışında her işi yapabiliyorlar. Ama iş, aslanın ağzında...

İletişim için: Türkiye Görmezleri Eğitim ve Himaye Derneği
Telefonları: 02163372673 - 02163300856
Bağışlarınız için: İş Bankası Rıhtım Şubesi / Hesap numarası: 6794

Kaynak: Cumhuriyet Gazetesi - 30 TEMMUZ 2000.
Cumhuriyetin dergi eki - SAYI 749
http://www.cumhuriyetarsivi.com/katalog/4509/sayfa/2000/7/30/17.xhtml